نمایه سازی
نمایهسازي روشي است که براي ثبت مقالات در پايگاههاي دادههاي علمي بکار ميرود، مسيري که به نويسندگان و ناشران امکان افزايش رويت پذيري مقالاتشان را اعطاء ميکند، که به ارتقاي امکان ارجاعپذيري مقالات و در نهايت افزايش ضريب نفوذ مقاله و نشريه ميانجامد. بر همين اساس، موسسه نگاه نيز با تأکيد بر نمايهسازي دقيق و اصولي نشريات در اين زمينه گام برميدارد و آنها را در پايگاههاي عمومي و تخصصي، همچون SI Web of Science, PubMed, Scopus, EMBASE, EBSCO, Copernicus, DOAJ, Google Scholar, etc و... نمايه مينمايد.

خدمات نمایه سازی
-
موسسه اطلاعات علمی
-
اسکوپوس
-
پابمد
-
ابسکو
-
بانک اطلاعات نشریات دسترس باز
-
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام







موسسه اطلاعات علمی
مؤسسه اطلاعات علمی (Institute for Scientific Information) یا ISI، مؤسسهای با تمرکز بر علمسنجی و انتشارات علمی است که یوجین گارفیلد آن را در سال ۱۹۶۰ تأسیس کرد. مؤسسه علمی تامسون در سال ۱۹۹۲ این مؤسسه را خریداری کرد و بهعنوان تامسون آی.اس.آی (Thomson ISI) شناخته شد و اکنون نیز با نام Web of Science شناخته میشود که بخشی از شرکت تامسون رویترز (Thomson Reuters) است. امروزه تامسون رویترز پوششی جامع از مهمترین و تأثیرگذارترین نشریات جهان را فراهم کرده است که مشتمل بر بیش از 12000 نشریه بینالمللی و محلی در حوزههای مختلف علوم طبیعی، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی است. آی.اس.آی، سالانه گزارشی را با عنوان گزارش استنادی مجلات علمی که با سرواژۀ Journal Citation Reports) JCR) معروف است، ارائه میکند که در آن مجلات نمایهشده در پایگاه اطلاعاتی خود را بر اساس شاخصی با عنوان ضریب تأثیرگذاری (Impact Factor) رتبهبندی میکند. در حال حاضر ضریب تأثیرگذاری، یکی از شاخصهای اصلی برای اعتبار علمی مجلات علمی محسوب میشود. چگونگی ارزیابی مجلات و نشریات علمی در این مؤسسه بر مبنای شاخصهای زیر است:

-
محتواي علمي نشريه
-
رعايت قواعد بينالمللي ويراستاري نشريه
-
تنوع بينالمللي دبيران و نويسندگان نشريه
-
ميزان ارجاعات نشريه و مقالات آن
-
نظم زماني انتشار
اسکوپوس
از ديگر خدماتي که توسط مجموعة نگاه مشرق ميانه به نشريات عرضه ميگردد، نمايهسازي مقالات نشريات در بانک اطلاعاتي اسکوپوس است. پايگاه اطلاعاتي اسکوپوس (Scopus) و زير مجموعه آن ساينس دايرکت (ScienceDirect) ، يكي از بزرگترين پايگاههاي نمايهساز استنادي از متون پژوهشي تحت وب است که پس از Web of Science -که توسط شرکت تامپسون رويترز ارائه ميگردد-، دومين نماية استنادي علوم محسوب ميگردد که توسط شركت الزوير (Elsevier) راهاندازي شده است. اين بانک اطلاعاتي علاوه بر چکيدة مقالات، داراي فهرست منابع هر مقاله است و امکان محاسبة ميزان ارجاعات و استنادات (Citation) به هر مقاله را فراهم ميکند. تاکنون، اين پايگاه اطلاعاتي 29 ميليون چكيده از 17000 مجلة علمي و 120000 جلد کتاب را در زمينههاي مختلف علمي، فني، پزشكي، علوم اجتماعي، و هنر از بيش از 4000 ناشر بينالمللي را نمايه کرده است. گروه مشاوره، ارزيابي، و انتخاب نشريات اسکوپوس، شرايط ذيل را در بررسي مجلات بکار ميبندند.

-
سياستهاي مدون و اعلام شده نشريه در فرآيندهاي داوري و...
-
اخلاق نشر و پژوهش
-
نظم زماني انتشار
-
تنوع جغرافيايي نويسندگان و دبيران نشريه
-
ميزان ارجاعات مقالات، دبيران، و نويسندگان نشريه
- درج ارجاعات، چکيدهها و عناوين، و کليدواژهها به زبان انگليسي
يکي ديگر از خدمات مهمي که توسط موسسه نگاه مشرق ميانه ارائه ميگردد، نمايهسازي در نشريات در بانک اطلاعاتي اسکوپوس است. براي نمايهسازي يک نشريه حائز شرايط فوق در اين پايگاه اطلاعاتي، بايد فرم درخواست بررسي نشريه در وبسايت اسکوپوس را تکميل، و شمارگان و مقالاتي منتخب را نيز براي بررسي ارسال نمود.
پابمد
پابمِد (Pubmed)، پایگاه دادههای کتابشناختی علوم و اطلاعات علوم پزشکی است که مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی (NCBI) واقع در کتابخانۀ ملی پزشکی آمریکا (NLM) آن را تهیه و ارائه کرده است. این ابزار دسترسی به پایگاه اطلاعاتی مِدلاین (Medline) را بهرایگان در اختیار کاربران قرار داده است. هماکنون این پایگاه اطلاعاتی بیش از 22 میلیون مقاله از 4500 نشریه در رشتههای پزشکی، پرستاری، دندانپزشکی، دامپزشکی و علوم پایه منتشرشده در آمریکا و هفتاد کشور جهان را داراست که قدیمیترین آنها به سال ۱۸۶۵ بازمیگردد. مؤسسه نگاهمشرقمیانه همانند دیگر ناشران معتبر علمی به ارائه خدمات تبدیل و تأمین نسخ XML چکیده و متن کامل مقالات برای نمایهسازی در پابمد اقدام میکند. در این میان، ورود به این بانک اطلاعاتی از دو طریق، نمایهسازی در مدلاین (Medline) و آرشیوکردن نشریه در پابمدسنترال (PubMed Central) صورت میپذیرد که راه اول مبتنی بر فرایند کیفی نمایهسازی و مسیر دوم بر اساس روندی فنی صورت میپذیرد. مراحل نمایهشدن نشریات در پابمدسنترال (PMC) که در مؤسسه نگاه مشرقمیانه صورت میگیرد، به شرح زیر است:

مراحل نمایهشدن نشریات در پابمدسنترال (PMC)
-
تأمین بستههای 25تایی مقالات با فرمت XML و منطبق بر قواعد PMC DTD XML
-
تأمین نسخ با کیفیت بالای PDF و تصاویر
-
ارسال این بستهها برای ناشر
-
بررسی کیفی فایلهای ارسالشده توسط پابمدسنترال
-
بررسی و ارائه نسخ اصلاحشده توسط ناشر در صورت نیاز
-
بررسی و تأیید نهایی
- ثبت عنوان نشریه در راهنمای کتابخانه ملی پزشکی آمریکا (NLM)
ابسکو
اِبسکو بهعنوان يک بانک اطلاعاتي تمام متن چندرشتهاي، بيش از 45000 مجله را که حدود 37000 عنوان آن نشريه دانشگاهي مبتني بر فرآيند داوري هستند را دربرميگيرد. اين مجموعة علمي تقريباً در تمام رشتههاي دانشگاهي مانند: علوم کامپيوتر، مهندسي، فيزيک، شيمي، زبان و زبانشناسي، هنر و ادبيات، علوم پزشکي، مطالعات قومي و... داراي اطلاعات علمي است.پايگاه اطلاعاتي اِبسکو (Ebsco)، در سال 1944 توسط استفان بي التون، در شهر بيرمنگام در ايالت آلاباما در کشور ايالات متحدة آمريکا تأسيس گرديد و در حال حاضر بهعنوان يكي از بزرگترين ناشران و گردآورندگان انواع مختلف منابع و اطلاعات اعم از مجلات تمام متن، روزنامهها و ديگر منابع اطلاعاتي محسوب ميشود که با رويکرد مشتريمحوري، به صنعت کتابخانهاي جهان خدمت ميکند.

برجستهترين ويژگي اِبسکو، ايجاد سرويس يکپارچهاي از خدمات مديريت فروش و اشتراک منابع الکترونيکي بهويژه مجلات آنلاين، کتاب و ديگر منابع و خدمات مرتبط است. مؤسسة نگاه مشرقميانه با نمايهسازي نشريات در پايگاه اطلاعاتي ابسکو، به افزايش رويت پذيري و قابليت ارجاع پذيري آنها کمک شاياني مينمايد.
بانک اطلاعات نشریات دسترس باز
یکی از خدمات مؤسسه نگاه مشرقمیانه، نمایهسازی مقالات در پایگاه علمی دسترسی آزاد به فهرست نشریات (DOAJ) است. در پایگاه علمی اطلاعات نشریات دسترس باز (DOAJ) محققان میتوانند بهطور رایگان به تعداد زیادی از مجلات الكترونیک در تمامی حوزهها به زبان انگلیسی و تعدادی از زبانهای دیگر بهصورت تماممتن دسترسی داشته باشند. پایگاه DOAJ اكنون با بیش از 4500 عنوان مجله و هزاران مقاله بهعنوان یكی از بزرگترین و شناختهشدهترین فهرست مجلات پژوهشی با دسترسی كاملاً آزاد و رایگان است و بیشتر از 10 درصد مجلات دانشگاهی جهان اكنون در این پایگاه وجود دارد.
پایگاه DOAJ در تعریف خود از مجلات دسترسی آزاد میگوید: «مجلات دسترسی آزاد، مجلاتی است که از یک مدل تأمین مالی که منجر به مطالبۀ هزینه از خوانندگان یا مؤسسات آنها نمیشود، برای دسترسی به محتوای خود استفاده میکند». مهمترین ویژگیهای این پایگاه عبارتند از:

مهمترین ویژگیهای بانک اطلاعات نشریات دسترس باز
- تمام مجلات این پایگاه به صورت رایگان و تمام متن و بدون محدودیت دردسترس است.
-
این پایگاه، پایگاهی جامع است و تمام موضوعات علمی را دربرمیگیرد.
-
ساختاری ساده دارد و دسترسی به متن مقالات آن بسیار راحت است.
-
همۀ عناوین در این پایگاه بهروز است و مجلاتی كه دیگر منتشر نمیشود از این پایگاه حذف میگردد.
-
یكی از نقاط قوت این پایگاه، امکان نمایهسازی نشریات به زبانهای گوناگون است.
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام
پايگاه استنادي علوم جهان اسلام (Islamic World Science Citation Center) يا به اختصار ISC يک سامانة اطلاعرساني علمي است که درصدد نمايهسازي و تجزيه و تحليل نشريات علمي کشورهاي اسلامي بر اساس معيارهاي علمسنجي معتبر است. اين پايگاه نخستين نظام رتبهبندي استنادي در جمهوري اسلامي ايران است که توسط مرکز منطقهاي اطلاعرساني علوم و فناوري شيراز تهيه شده است. ايران با توليد ISC، بعد از ايالات متحدة امريکا و کشور هلند، سومين نظام استنادي جامع جهان را بنيانگذاري کرده است. اين پايگاه اطلاعاتي به ارزيابي ضريب نفوذ مقالات نشريات کشورهاي اسلامي و همچنين بررسي پراستنادترين پژوهشهاي منتشره در کليه حوزههاي علمي ميپردازد.

اعتبار علمي: داشتن اعتبار علمي از مراجع قانوني كشور مربوطه با تأييد شوراي راهبري (ISC)
انتشار بهموقع نشريه: نشريه در يك سال منتهي به ارزيابي احراز شرايط بايد قبل از شروع هر فصل براي فصلنامهها و دو فصلنامهها و قبل از شروع هر ماه و هر هفته براي ماهنامهها و هفتهنامهها منتشر شده باشد.
رعايت تسلسل انتشار نشريه: نشريه بايد بهطور جداگانه و در زمان مقرر منتشر شود.
وبگاه نشريه: هر نشريه معتبر بايد وبگاهي مخصوص به خود داشته باشد که از طريق شبكه جهاني وب قابل دسترس باشد.
ارائه نسخة الكترونيكي نشريه: ارسال منظم نسخ XML و PDF مقالات نشريه از طريق سامانه دريافت الكترونيكي نشريات ISC.
ضريب تأثير: داشتن حداقل متوسط ضريب تأثير براي سه سال اخير.
موسسه نگاه مشرق ميانه به منظور بهرهبرداري از فرصتهاي موجود داخلي براي بهبود رويت و ارجاع پذيري مقالات نشريات عضو، به نمايهسازي و به روزرساني شمارگان منتشره در پايگاه استنادي علوم جهان اسلام ميپردازد.